biuro@ibpex.pl

+48 32 750 88 87

Co to jest dokument zabezpieczenia przed wybuchem (DZPW)

Dokument zabezpieczenia przed wybuchem (DZPW) to nie tylko formalny obowiązek – jest kompleksową analizą bezpieczeństwa przeciwwybuchowego w zakładzie przemysłowym. Poprawnie opracowany DZPW:

• identyfikuje miejsca, w których może powstać atmosfera wybuchowa,

• określa strefy zagrożenia wybuchem (Ex),

• opisuje środki techniczne i organizacyjne minimalizujące ryzyko wybuchu,

• potwierdza zgodność instalacji i procesów z wymaganiami Dyrektywy ATEX 1999/92/WE.

Brak DZPW lub jego nieaktualność może prowadzić do poważnych konsekwencji: zagrożenia dla zdrowia pracowników, przestojów produkcyjnych, kar administracyjnych, a w skrajnych przypadkach do awarii zakładu.

Podstawa prawna – obowiązek opracowania DZPW

Obowiązek posiadania dokumentu zabezpieczenia przed wybuchem (DZPW) wynika bezpośrednio z przepisów prawa i norm technicznych:

• Dyrektywa ATEX 1999/92/WE – określa minimalne wymagania dla miejsc pracy, w których może wystąpić atmosfera wybuchowa,

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 8 lipca 2010 r. – ustala wymagania BHP dla środowisk z możliwością powstania atmosfery wybuchowej (Dz.U. 2010 nr 138 poz. 931),

• Kodeks pracy (art. 237³ §1) – nakłada na pracodawcę obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,

• Normy serii PN-EN 60079 – definiują klasyfikację stref Ex i dobór urządzeń przeciwwybuchowych.

Każdy zakład, w którym mogą występować mieszaniny wybuchowe (gazy, pary, pyły), powinien posiadać aktualny DZPW, zapewniający bezpieczeństwo pracowników i zgodność z prawem.

Co powinien zawierać dokument zabezpieczenia przed wybuchem

Zgodnie z przepisami i dobrą praktyką inżynierską, kompletny DZPW obejmuje:

1. Opis obiektu i procesów technologicznych

• charakterystyka instalacji i urządzeń,

• opis używanych substancji palnych (gazy, pary, pyły),

• identyfikacja miejsc potencjalnych emisji.

2. Identyfikacja i ocena zagrożeń wybuchem

• analiza możliwości powstania atmosfery wybuchowej,

• określenie źródeł zapłonu,

• ocena skutków potencjalnych wybuchów.

3. Klasyfikacja stref zagrożenia wybuchem (Ex)

• strefy dla gazów i par: 0, 1, 2,

• strefy dla pyłów: 20, 21, 22,

• graficzne przedstawienie granic stref na planach pomieszczeń.

4. Wykaz urządzeń i instalacji stosowanych w strefach Ex

• określenie kategorii urządzeń zgodnych z ATEX,

• sprawdzenie oznaczeń Ex i dopuszczeń.

5. Opis zastosowanych środków ochronnych

• środki techniczne (wentylacja, detekcja gazów, uziemienia, odprowadzanie ładunków elektrostatycznych),

• środki organizacyjne (instrukcje, szkolenia, procedury awaryjne).

6. Powiązanie z innymi dokumentami bezpieczeństwa

• Ocena Zagrożenia Wybuchem (OZW),

• Ocena Ryzyka Wybuchu (ORW),

• Klasyfikacja Stref Ex,

• Instrukcje Bezpieczeństwa Pożarowego i Procedury BHP.

7. Wnioski i zalecenia

• działania zapobiegawcze i korygujące,

• terminy przeglądów i aktualizacji dokumentu.

Jak stworzyć dokument zabezpieczenia przed wybuchem – krok po kroku

Przygotowanie DZPW wymaga współpracy specjalistów ds. bezpieczeństwa przeciwwybuchowego, technologii procesowej i BHP. Zalecany proces:

Krok 1: Zebranie danych o procesach technologicznych

• inwentaryzacja substancji palnych i niebezpiecznych,

• opis urządzeń, linii technologicznych, wentylacji, systemów zabezpieczeń.

Krok 2: Analiza źródeł zagrożenia

• określenie miejsc emisji par, gazów lub pyłów,

• identyfikacja potencjalnych źródeł zapłonu.

Krok 3: Klasyfikacja stref zagrożenia wybuchem

• przypisanie stref 0/1/2 lub 20/21/22 do poszczególnych obszarów,

• opracowanie planów i map stref Ex.

Krok 4: Weryfikacja urządzeń pracujących w strefach Ex

• sprawdzenie zgodności z Dyrektywą ATEX 2014/34/UE,

• identyfikacja urządzeń wymagających wymiany lub modernizacji.

Krok 5: Opracowanie środków zapobiegawczych

• środki techniczne: wentylacja, detekcja gazów, systemy uziemiające,

• środki organizacyjne: szkolenia, oznakowanie, instrukcje awaryjne.

Krok 6: Sporządzenie dokumentu DZPW

• zebranie wszystkich danych w spójny raport,

• przedstawienie wniosków, rekomendacji i schematów,

• opracowanie dokumentu w formie elektronicznej i papierowej.

Krok 7: Wdrożenie i szkolenie pracowników

• omówienie wyników dokumentu z personelem,

• wprowadzenie oznakowań i procedur wynikających z DZPW.

Najczęstsze błędy przy opracowywaniu DZPW

• Pomijanie analizy rzeczywistych warunków pracy („opracowanie zza biurka”),

• Niepełna lub błędna klasyfikacja stref Ex,

• Brak aktualizacji dokumentu po modernizacjach,

• Brak powiązania DZPW z Oceną Ryzyka Wybuchu (ORW),

• Zbyt ogólne wnioski i brak konkretnych zaleceń technicznych.

Dlaczego warto zlecić opracowanie DZPW specjalistom

Profesjonalne opracowanie dokumentu zabezpieczenia przed wybuchem (DZPW) przez doświadczoną firmę, np. IBPEX, zapewnia:

• pełną zgodność z prawem i dyrektywami UE,

• ograniczenie zasięgu stref Ex i kosztów zabezpieczeń,

• bezpieczeństwo audytowe (UOKiK, PIP, PSP),

• większe bezpieczeństwo ludzi i infrastruktury,

• gotową dokumentację dla kontroli i inspekcji.

Dokument zabezpieczenia przed wybuchem (DZPW) to nie tylko obowiązek prawny – to fundament bezpieczeństwa procesowego. Poprawnie opracowany dokument pozwala zidentyfikować zagrożenia, wdrożyć skuteczne środki ochronne i zapewnić zgodność z wymaganiami ATEX. Dzięki temu można uniknąć awarii, przestojów i kar, a przede wszystkim chronić życie i zdrowie pracowników.

Skontaktuj się z naszym zespołem

Instytut Bezpieczeństwa Przemysłowego sp. z o.o.  

Polityka prywatności

ADRES

Instytut Bezpieczeństwa Przemysłowego sp. z o.o.

ul. Uniwersytecka 13,

40-007 Katowice

NIP: 9542883644

REGON: 540896834

KRS: 0001155333

KONTAKT

biuro@ibpex.pl

tel. +48 32 750 88 87
tel. +48 570 348 101