biuro@ibpex.pl

+48 570 348 101

ZAPYTAJ O OFERTĘ

Skontaktuj się

Skontaktuj się z nami

DOKUMENT ZABEZPIECZENIA PRZED WYBUCHEM (DZPW) - ocena ryzyka wybuchu i zabezpieczenia w zakładzie przemysłowym

Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem (DZPW) to obowiązkowy dokument ochrony przeciwwybuchowej w zakładach przemysłowych. Opisuje on szczegółowo ryzyko wystąpienia wybuchu oraz wskazuje środki zapobiegawcze i zabezpieczenia techniczne, które należy wdrożyć, aby zapewnić bezpieczeństwo pracowników i mienia.

DZPW sporządza się zgodnie z wymogami Dyrektywy ATEX (1999/92/WE) oraz przepisami prawa pracy, stanowiąc integralny element zarządzania bezpieczeństwem przeciwwybuchowym.”

CZYM JEST DZPW I KIEDY JEST WYMAGANY ZGODNIE Z DYREKTYWĄ ATEX ?

W jakim celu opracowuje się Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem?

Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem, zwany dokumentem ochrony przeciwwybuchowej, ma na celu:

minimalizowanie ryzyka wybuchu w zakładzie przemysłowym
szczegółowe opisanie zagrożeń wybuchem na danym stanowisku pracy
wskazanie stosowanych i zalecanych technicznych i organizacyjnych środków ochrony przeciwwybuchowej.

DZPW opiera się na wynikach oceny ryzyka wybuchu (OZW), co pozwala na efektywne zarządzanie zagrożeniami i zabezpieczenie miejsc pracy przed potencjalnym niebezpieczeństwem.

Znaczenie DZPW dla bezpieczeństwa miejsc zagrożonych wybuchem.

Dokument DZPW pozwala osiągnąć akceptowalne poziomy bezpieczeństwa w strefach zagrożenia wybuchem (strefy Ex). Dzięki niemu pracodawcy i pracownicy mogą skutecznie przeciwdziałać potencjalnym wybuchom i minimalizować ryzyko wypadków w zakładzie.

DOKUMENT ZABEZPIECZENIA PRZED WYBUCHEM PODSTAWA PRAWNA

Wymóg prawny posiadania DZPW

Posiadanie DZPW jest wymogiem prawnym wynikającym z Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 8 lipca 2010 r. „w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy związanych z możliwością wystąpienia atmosfery wybuchowej” (Dz. U. 2010 nr 138 poz. 931). Dokument ten jest częścią systemu zarządzania BHP i jest niezbędny przed udostępnieniem miejsca pracy, gdzie występuje ryzyko powstania atmosfery wybuchowej.

JAKIE INFORMACJE ZAWIERA DZPW?

Dokument powinien zawierać szczegółowe dane dotyczące:

stosowanych w zakładzie substancji palnych i łatwopalnych
miejsc i stref, w których substancje te są obecne
stosowanych środków zapobiegających powstawaniu wybuchu oraz ograniczających skutki ewentualnej eksplozji.

ZAKRES DOKUMENTU ZABEZPIECZENIA PRZED WYBUCHEM:

Klasyfikacja stref zagrożenia wybuchem zgodnie z normami ATEX
opis środków technicznych i organizacyjnych ochrony przeciwwybuchowej
instrukcje i procedury postępowania w strefach Ex.

KORZYŚCI Z POSIADANIA DZPW DLA PRACODAWCY I PRACOWNIKÓW:

Posiadanie kompletnego i aktualnego dokumentu przynosi liczne korzyści, takie jak:

zwiększenie bezpieczeństwa pracowników w strefach zagrożenia wybuchem, dzięki identyfikacji i eliminacji zagrożeń
zapewnienie zgodności z przepisami prawa ATEX USER, co chroni firmę przed karami i konsekwencjami prawnymi
ochrona majątku firmy przed skutkami wybuchów, co wpływa na obniżenie kosztów ubezpieczenia,
efektywne i systematyczne zarządzanie ryzykiem wybuchu
poprawa wizerunku firmy jako odpowiedzialnego i dbającego o bezpieczeństwo pracodawcy
podniesienie świadomości pracowników przeprowadzając szkolenie ATEX oraz poprzez dokumentację dotyczącą bezpieczeństwa przeciwwybuchowego.

KIEDY WYMAGANE JEST POSIADANIE DOKUMENT ZABEZPIECZENIA PRZED WYBUCHEM ?

Obowiązek przy klasyfikacji stref zagrożenia wybuchem.

Dokument przeciwybuchowy jest wymagany zawsze gdy sklasyfikowano strefy zagrożenia wybuchem. Wówczas należy opracować protokół ich klasyfikacji wraz z graficzną prezentacją stref zagrożenia wybuchem, oceną ryzyka wybuchu i właśnie dokument DZPW. Do sporządzenia dokumentu jest zobowiązany każdy u kogo w zakładzie występują strefy zagrożenia wybuchem.

JAKIE SĄ ETAPY TWORZENIA DOKUMENTU ZABEZPIECZENIA PRZED WYBUCHEM (DZPW)?

Sporządzenie Dokumentu Zabezpieczenia Przed Wybuchem (DZPW) to obowiązek prawny pracodawcy wynikający z przepisów krajowych oraz dyrektywy ATEX. To także fundament skutecznej ochrony przeciwwybuchowej w zakładach, gdzie występują pyły, pary, gazy lub inne substancje mogące tworzyć atmosfery wybuchowe.

Etapy procesu opracowywania dokumentu:

1. Audyt techniczny instalacji i procesów technologicznych

Audyt techniczny to pierwszy i kluczowy etap przygotowania DZPW. Rozpoczyna się od dokładnego poznania specyfiki instalacji, procesów produkcyjnych oraz używanych substancji. Inżynierowie oceniają nie tylko stan techniczny urządzeń i instalacji, ale także sposób ich eksploatacji w kontekście potencjalnego zagrożenia wybuchem.

W trakcie audytu:

identyfikowane są wszystkie obszary, w których może dochodzić do emisji substancji wybuchowych
analizowane są warunki pracy, wentylacji i zagrożenia zapłonem
sprawdzana jest zgodność urządzeń z wymaganiami dyrektywy 2014/34/UE (ATEX).

To właśnie audyt ATEX pozwala odnieść się do istniejącej klasyfikacji stref EX i w razie potrzeby zaproponować ich rewizję. Dlatego też każdy proces opracowania DZPW należy rozpoczynać od audytu, który stanowi bazę do dalszych etapów.

2. Klasyfikacja stref zagrożenia wybuchem

Na podstawie wyników audytu przeprowadzana jest klasyfikacja stref zagrożenia wybuchem. Proces ten polega na analizie miejsc, w których mogą wystąpić atmosfery wybuchowe – z uwzględnieniem rodzaju substancji palnych (gazy, pary, pyły), sposobu ich emisji, wentylacji oraz częstotliwości i czasu trwania zagrożenia.

Każdemu obszarowi przypisywana jest odpowiednia strefa zagrożenia wybuchem:

dla gazów i par: strefa 0, 1 lub 2
dla pyłów palnych: strefa 20, 21 lub 22.

Klasyfikacja ta odbywa się zgodnie z wymaganiami dyrektywy ATEX oraz normą PN-EN 60079-10.1/10.2 i stanowi podstawę do doboru urządzeń przeciwwybuchowych oraz dalszej oceny ryzyka.

3. Ocena Ryzyka Wybuchu

Ten etap obejmuje analizę, czy stosowane środki zabezpieczeń są wystarczające do zminimalizowania ryzyka wybuchu. Sprawdzane są rozwiązania techniczne i organizacyjne — m.in. systemy detekcji, wentylacja, procedury bezpieczeństwa oraz szkolenia pracowników (np. szkolenie ATEX).

4. Propozycje działań korygujących

Jeśli podczas poprzednich etapów wykryte zostaną nieprawidłowości, przedstawiane są propozycje modernizacji, usprawnień lub alternatywnych rozwiązań. Celem jest osiągnięcie pełnej zgodności z wymaganiami prawa oraz poprawa realnego poziomu bezpieczeństwa przeciwwybuchowego.

5. Opracowanie Dokumentu Zabezpieczenia Przed Wybuchem (DZPW)

Na końcu tworzony jest właściwy dokument DZPW, który zawiera:

opis zagrożeń i klasyfikację stref wybuchowych
wykaz zastosowanych środków ochronnych
opis procesów technologicznych
zalecenia wynikające z oceny ryzyka
oraz analizę wzajemnych oddziaływań instalacji.

Dokument ten jest zatwierdzany przez pracodawcę i stanowi potwierdzenie spełnienia obowiązku wynikającego z przepisów.

KIEDY AKTUALIZUJE SIĘ DOKUMENT ZABEZPIECZENIA PRZED WYBUCHEM ?

Aktualizacja dokumentu wykonywana powinna być zawsze gdy występują:

1. Zmiany w procesach technologicznych

Dokument zabezpieczenia przed wybuchem należy zaktualizować każdorazowo, gdy w zakładzie wprowadzane są zmiany w procesach technologicznych, które mogą wpływać na ryzyko wybuchu. Przykłady takich zmian obejmują modyfikacje w używanych substancjach chemicznych, zmianę ciśnienia procesowego, czy wprowadzenie nowych etapów operacyjnych.

2. Zmiany w wyposażeniu

Aktualizacja jest konieczna, gdy w zakładzie wprowadzane są nowe urządzenia lub zmiany w istniejącym wyposażeniu, które mogą wpływać na atmosferę wybuchową. Dotyczy to również zmian w systemach wentylacyjnych oraz instrumentach używanych w strefach zagrożenia wybuchem (strefy Ex).

3. Zmiany w normach i przepisach

Dokument zabezpieczenia przed wybuchem powinien być przeglądany i aktualizowany w przypadku zmian w obowiązujących normach i przepisach dotyczących bezpieczeństwa przeciwwybuchowego. Regularne monitorowanie zmian legislacyjnych jest kluczowe dla utrzymania zgodności z prawem.

4. Przeglądy okresowe

Nawet jeśli nie zachodzą żadne zmiany w procesach technologicznych, wyposażeniu czy przepisach, zaleca się przeprowadzanie regularnych przeglądów dokumentu. Takie przeglądy pomagają w identyfikacji potencjalnych zagrożeń i zapewniają ciągłość działań prewencyjnych.

5. Po incydentach

Dokument zabezpieczenia przed wybuchem powinien być natychmiast przeglądany i aktualizowany po każdym incydencie związanym z wybuchem lub po wystąpieniu sytuacji awaryjnej, która mogła wpłynąć na bezpieczeństwo zakładu

Regularna aktualizacja dokumentu zabezpieczenia przed wybuchem jest kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa pracowników i zgodności z przepisami.

Rekomendacje dotyczące częstotliwości przeglądu DZPW

Powinien być regularnie aktualizowany. Pozwala to zapewnić zgodność z obowiązującymi przepisami i utrzymać wysoki poziom bezpieczeństwa w miejscach pracy gdzie istnieje ryzyko wystąpienia atmosfery wybuchowej.

DLACZEGO DO SPORZĄDZENIA DZPW WARTO WYBRAĆ INSTYTUT BEZPIECZEŃSTWA PRZEMYSŁOWEGO IBPEX?

Instytut Bezpieczeństwa Przemysłowego IBPEX oferuje:

kompleksowe wsparcie w zakresie ochrony przeciwwybuchowej
doświadczenie i praktykę w realizacji audytów ATEX oraz klasyfikacji stref Ex
indywidualne podejście do specyfiki zakładu i realnych warunków pracy
profesjonalne doradztwo techniczne i organizacyjne
wsparcie na każdym etapie wdrażania zabezpieczeń przeciwwybuchowych.

Z IBPEX masz pewność, że Twój Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem będzie kompletny, zgodny z przepisami i skuteczny w ochronie Twojego zakładu.

Skontaktuj się z Instytutem Bezpieczeństwa Przemysłowego IBPEX i zadbaj o bezpieczeństwo swojego zakładu już dziś!”

ZAPYTAJ O OFERTĘ

NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA DOTYCZĄCE DZPW (DOKUMENT ZABEZPIECZENIA PRZED WYBUCHEM)

Czy szkolenie ATEX jest wymagane przed wykonaniem DZPW?

Szkolenie ATEX nie jest formalnym wymogiem do posiadania DZPW, ale jest zdecydowanie zalecane – szczególnie dla osób odpowiedzialnych za bezpieczeństwo techniczne, pracowników produkcji oraz osób uczestniczących w ocenie ryzyka wybuchu. Szkolenie ułatwia zrozumienie przepisów i poprawne wdrożenie środków ochronnych.

Czy potrzebuję DZPW, jeśli mam tylko pyły (np. mąka, cukier, drewno)?

Tak, pyły palne – takie jak mąka, cukier, pył drzewny czy pyły zbożowe – mogą tworzyć atmosfery wybuchowe. W takim przypadku obowiązuje konieczność oceny zagrożenia wybuchem oraz opracowania Dokumentu Zabezpieczenia Przed Wybuchem. Wiele groźnych wybuchów w przemyśle spożywczym czy drzewnym wynika właśnie z obecności pyłów.

Czy DZPW jest wymagany w przypadku tylko jednej strefy zagrożenia wybuchem?

Dokument DZPW należy aktualizować każdorazowo po zmianach w procesie technologicznym, organizacji pracy lub zastosowanym sprzęcie, które mogą wpływać na bezpieczeństwo wybuchowe. Zaleca się okresowy przegląd co 1–3 lata.

Aktualizacja DZPW jak często?

Tak, nawet jeśli w zakładzie występuje tylko jedna strefa Ex (np. strefa 22 przy silosie zbożowym lub strefa 2 przy rozlewni gazu), dokument DZPW jest obowiązkowy. Nie ma znaczenia liczba stref – liczy się samo występowanie atmosfery wybuchowej.

Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem cena

Koszt wykonania DZPW zależy od wielkości zakładu, liczby instalacji, zakresu zagrożeń i ilości stref Ex. Cena dla typowego zakładu produkcyjnego może zaczynać się od kilku tysięcy złotych. Wycena jest zawsze indywidualna.

Kiedy pracodawca musi przygotować Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem (DZPW)?

Dokument zabezpieczenia przed wybuchem (DZPW) musi być sporządzony zawsze wtedy, gdy w miejscu pracy występuje ryzyko powstania atmosfery wybuchowej – zgodnie z wymaganiami dyrektywy ATEX oraz polskiego prawa. Obowiązek ten dotyczy m.in. zakładów chemicznych, spożywczych, lakierni, magazynów z pyłami i gazami łatwopalnymi.

Instytut Bezpieczeństwa Przemysłowego sp. z o.o.

Polityka prywatności

USŁUGI

OCENA RYZYKA I ANALIZA ZAGROŻEŃ

SZKOLENIA ATEX

NADZÓR INŻYNIERSKI

FAQ

BLOG