Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Strefa zagrożenia wybuchem

Strefa zagrożenia wybuchem (znana również jako strefa Ex lub strefa ATEX) to przestrzeń, w której istnieje ryzyko wystąpienia atmosfery wybuchowej

Jakie dokumenty są wymagane gdy w miejscach pracy może wystąpić atmosfera wybuchowa?

Wymagania dokumentacyjne dotyczące bezpieczeństwa wybuchowego są obowiązkowe w miejscach pracy, gdzie może wystąpić atmosfera wybuchowa. W takim przypadku pracodawca musi posiadać Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem (DZPW) oraz Ocenę Ryzyka Wybuchu (ORW).

Jaka jest różnica pomiędzy Dyrektywą ATEX a ATEX User?

Dyrektywa ATEX (2014/34/UE): Dotyczy urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w atmosferach potencjalnie wybuchowych. Ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa i minimalizację ryzyka wybuchu w miejscach, gdzie mogą występować atmosfery wybuchowe.

Dyrektywa ATEX User (1999/92/WE): Określa minimalne wymagania dotyczące poprawy ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników narażonych na ryzyko wybuchu.

Podsumowując, Dyrektywa ATEX dotyczy urządzeń i systemów ochronnych, natomiast Dyrektywa ATEX User dotyczy przepisów dotyczących pracy w strefach zagrożonych wybuchem.

Czym jest Dyrektywa ATEX i co reguluje?

Dyrektywa ATEX (od "Atmosphères Explosibles") to Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/34/UE Została ona ustanowiona w celu harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich Unii Europejskiej dotyczących urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w atmosferze potencjalnie wybuchowej.

Kto odpowiada za dokonanie oceny zagrożenia wybuchem w obiekcie?

Obowiązek sporządzenia Oceny Zagrożenia Wybuchem leży na pracodawcy, a reguluje to Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.

Co to jest strefa zagrożenia wybuchem (strefa ATEX)?

Strefa zagrożenia wybuchem to określony obszar w zakładzie przemysłowym lub innym miejscu, gdzie istnieje ryzyko wystąpienia atmosfery wybuchowej. Atmosfera wybuchowa to mieszanina powietrza z substancjami palnymi w postaci gazów, par, mgieł lub pyłów, która w określonych warunkach może ulec zapłonowi i wywołać wybuch.

Strefy zagrożenia wybuchem podlegają klasyfikacji i stanowią istotna cześć procesu oceny ryzyka, która uwzględnia czynniki takie jak rodzaj i ilość substancji palnych, warunki procesowe oraz warunki otoczenia. Wyznaczenie stref pozwala na zastosowanie odpowiednich środków ochronnych, które minimalizują ryzyko wybuchu i zapewniają bezpieczeństwo pracy.

Co oznacza symbol Ex?

„Ex” to skrót pochodzący od słowa „explosion” (ang. „wybuch”) i oznacza, że dane urządzenie lub obszar spełnia wymagania bezpieczeństwa przeciwwybuchowego, zgodnie z normami ATEX (dyrektywy 2014/34/UE i 1999/92/WE). Symbol „Ex” to znak stosowany w oznaczeniach urządzeń, systemów i stref, które są przystosowane do pracy w atmosferach wybuchowych.

Oznaczenie Ex daje użytkownikowi jasną informację, że urządzenie:

zostało zaprojektowane z uwzględnieniem ochrony przeciwwybuchowej,
może bezpiecznie pracować w obecności gazów, par cieczy łatwopalnych, pyłów palnych lub mieszanin powietrzno-gazowych,
jest zgodne z wymaganiami Dyrektywy ATEX i odpowiednich norm europejskich (EN)

Przykład oznaczenia urządzenia Ex: II 2G Ex d IIB T4 Gb

II – grupa urządzenia (inne niż górnicze),
2G – kategoria (do pracy w strefie 1 – gazowej),
Ex d – rodzaj ochrony (osłona ognioszczelna),
IIB – grupa gazów,
T4 – klasa temperaturowa,
Gb – poziom ochrony (wysoki).

Czy certyfikat ATEX jest ważny bezterminowo?

Certyfikat ATEX nie jest bezterminowy. W przypadku zmian w konstrukcji urządzenia, aktualizacji norm lub przepisów, konieczne może być przeprowadzenie ponownej oceny zgodności i aktualizacja certyfikatu. Ponadto, niektóre certyfikaty mogą mieć określony okres ważności, po którym wymagane jest ich odnowienie.

Jak odczytywać oznaczenia ATEX na urządzeniach?

Oznaczenia ATEX zawierają informacje takie jak:

Znak CE i numer jednostki notyfikowanej
Symbol Ex
Grupa urządzenia (I dla kopalń, II dla innych przemysłów)
Kategoria urządzenia (1, 2, 3)
Rodzaj atmosfery wybuchowej (G – gaz, D – pył)
Rodzaj ochrony przeciwwybuchowej (np. Ex d, Ex e)

Jakie są obowiązki pracodawcy w zakresie ochrony przeciwwybuchowej?

Pracodawca ma obowiązek identyfikacji i oceny ryzyka wybuchu, klasyfikacji stref zagrożenia wybuchem, wdrożenia odpowiednich środków ochrony oraz zapewnienia szkoleń dla pracowników. Wymagane jest również opracowanie dokumentacji, takiej jak Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem (DZPW).

Czym jest wybuch?

Obszar, w którym występuje lub może wystąpić atmosfera wybuchowa w takich ilościach, że konieczne są specjalne środki zapobiegawcze dotyczące konstrukcji, instalacji i użytkowania urządzeń.

Przestrzeń zagrożona wybuchem

Obszar, w którym występuje lub może wystąpić atmosfera wybuchowa w takich ilościach, że konieczne są specjalne środki zapobiegawcze dotyczące konstrukcji, instalacji i użytkowania urządzeń.

Atmosfera wybuchowa

Atmosfera wybuchowa to mieszanina powietrza z palnymi substancjami, takimi jak gazy, pary, mgły lub pyły, w takich proporcjach, że w przypadku zapłonu może dojść do wybuchu